Blog

Wat is een voedingssupplement en waarom heb ik er een nodig?

Voedingssupplementen zijn producten die voedingsstoffen bevatten en worden ingenomen als aanvulling op het dieet van een persoon. Ze bevatten meestal vitamines, mineralen, vezels of kruiden. Ze zijn er in veel verschillende vormen, waaronder capsules, tabletten, vloeistoffen en poeders. Ze kunnen essentiële voedingsstoffen leveren die mogelijk niet in het dieet worden opgenomen of helpen om de inname van bepaalde voedingsstoffen te verhogen.

Voedingssupplementen worden steeds belangrijker in onze moderne wereld vanwege het gebrek aan essentiële vitamines en mineralen in onze voeding. Door onder meer verarming van de landbouwgrond bevat onze voeding minder essentiële voedingsstoffen dan vroeger. In de huidige drukke levensstijl is het vaak moeilijk om alle voedingsstoffen die we nodig hebben alleen uit onze voeding te halen. Dit kan om allerlei redenen zijn. Misschien eet je niet genoeg fruit en groenten, of kies je voor voedingsmiddelen met weinig voedingswaarde. Het kan ook zijn dat je lichaam extra voedingsstoffen nodig heeft tijdens een groeispurt of na een ziekte. In sommige gevallen kan je arts of diëtist je adviseren om voedingssupplementen te gebruiken als je behoort tot een risicogroep voor tekorten: zwangere vrouwen, 55-plussers, rokers, langdurig zieken, overmatig alcoholgebruik …

Door voedingssupplementen te nemen, kunnen we ervoor zorgen dat ons lichaam de voedingsstoffen binnenkrijgt die het nodig heeft om gezond te blijven en goed te functioneren. Voedingssupplementen kunnen ook helpen het energieniveau te verhogen, de mentale helderheid te verbeteren en een gezond immuunsysteem te ondersteunen… Daarom zijn voedingssupplementen een essentieel onderdeel van de dagelijkse routine van elke gezondheidsbewuste persoon.

Hoe weet ik of een voedingssupplement veilig is?

Gebruik enkel de in België toegelaten producten. Een handige tip: kijk na of er een notificatienummer vermeld staat op de verpakking.  Dit is een garantie dat het product voldoet aan alle Belgische reglementeringen. Het notificatienummer ziet eruit als NUT/AS162/597 of NUT/PL162/597 naargelang het voedingssupplement niet alleen nutriënten (NUT = vitaminen/mineralen) maar ook planten (PL) of andere stoffen (AS) bevat. De cijfers verwijzen naar de firma en het product waaronder ze bij de overheid geïdentificeerd zijn. Indien geen notificatienummer aanwezig is, kijk dan na of het product geproduceerd is in Europa. Wees uiterst voorzichtig met producten met onbekende oorsprong of onbegrijpelijke verpakking.

Wat zijn de mogelijke risico’s van het gebruik van voedingssupplementen?

Hoewel supplementen gezondheidsvoordelen kunnen hebben, kunnen ze ook nadelige effecten veroorzaken. Enkele van de meest voorkomende risico’s zijn:

• Interacties met medicijnen. Supplementen kunnen interageren met bepaalde voorgeschreven en vrij verkrijgbare medicijnen. Dit kan ernstige bijwerkingen veroorzaken of de medicatie minder effectief maken.
• Overdosering. Het met mate innemen van voedingssupplementen is belangrijk voor het behoud van een goede gezondheid. Te veel van een supplement innemen kan echter tot nadelige bijwerkingen leiden. Alle in België goedgekeurde voedingssupplementen bevatten enkel dosissen die volstrekt veilig zijn. Deze producten herken je aan de aanwezigheid van een notificatie-nummer op de verpakking. Lees aandachtig de verpakking en/of bijsluiter en volg de raadgevingen. Gebruik altijd de aangeraden hoeveelheden, niet meer, niet minder. Indien je combinaties neemt van verschillende voedingssupplementen, vraag dan advies aan je arts, apotheker of gezondheids-professional hierover.
• Allergieën. Sommige mensen kunnen allergisch zijn voor bepaalde ingrediënten in supplementen.

Zorg ervoor dat je jouw arts raadpleegt voordat je supplementen inneemt, vooral als je een medische aandoening hebt.

Hoe je het beste voedingssupplement kiest voor jouw behoeften

Het kiezen van het beste voedingssupplement voor jouw behoeften kan een ontmoedigende taak zijn. Met zoveel verschillende producten op de markt, kan het moeilijk zijn om te weten welke voor jou geschikt is. Gelukkig zijn er een paar belangrijke factoren waarmee je rekening moet houden bij het kiezen van een voedingssupplement. Deze gids geeft een overzicht van deze factoren en helpt jou een weloverwogen beslissing te nemen over het beste supplement voor jouw behoeften. Door te begrijpen waar je op moet letten bij een supplement, kan je ervoor zorgen dat je het meeste uit jouw aankoop haalt en dat het voldoet aan jouw individuele gezondheidsbehoeften.

De opneembaarheid of biologische beschikbaarheid van een supplement is belangrijk voor de doeltreffendheid van het product. Als actieve bestanddelen, zoals vitaminen en mineralen, niet gemakkelijk door het lichaam worden opgenomen, zal een groot deel van de inname door het lichaam via de urine of ontlasting worden uitgescheiden zonder dat het enig nut heeft. Hieronder volgen enkele tips om de kwaliteit van een voedingssupplement te beoordelen:

• Kies voor actieve ingrediënten zoals cholecalciferol (actieve vitamine D3) in plaats van het minder effectieve ergocalciferol (vitamine D2) of het actieve B12 methylcobalamine in plaats van cyanocobalamine.
• Kies voor organisch gebonden mineralen zoals magnesiumcitraat of magnesium-bisglycinaat in plaats van het anorganisch gebonden magnesiumoxide. Door de uitstekende opneembaarheid volstaat bij organisch gebonden mineralen een relatief lagere dosis. Anorganisch gebonden mineralen verteren we veel slechter. Dit is ook de reden waarom magnesiumoxide, door het laxerend effect, diarree kan veroorzaken.
• Kies voor vetoplosbare vitamines in emulsie. Sommige vitamines zijn vetoplosbaar, maar ons bloed is een waterachtige vloeistof. Omdat je vet en water niet zomaar kan mengen, zijn vetoplosbare vitamines niet gemakkelijk opneembaar. Ze moeten de vorm van een ’emulsie’ krijgen om vlot opneembaar te worden. Om een emulsie te maken heb je een ‘emulgator’ nodig zoals sojalecithine in Co-enzyme Q 10 100mg forte.
• De actieve voedingsstof van Curcuma, namelijk curcumine, is van nature slecht opneembaar. Om de biologische beschikbaarheid te verhogen wordt vaak Zwarte peper aan het supplement toegevoegd. De piperine zorgt voor een betere opname.

Naast opneembaarheid is de specifieke combinatie van bepaalde voedingsstoffen en kruiden in éénzelfde voedingssupplement kenmerkend voor de kwaliteit. Die voedingsstoffen en kruiden werken met elkaar in ‘synergie’. Dat wil zeggen dat ze samen nog waardevoller zijn dan als je één ervan apart zou innemen. Ze versterken elkaars werking of je hebt het één nodig om het ander goed te kunnen opnemen.

• De werking van magnesium, vitamine B6 en taurine zijn sterk met elkaar verweven. Zonder vitamine B6 kan magnesium bijvoorbeeld niet in je cellen komen. Taurine versterkt dan weer de magnesiumwerking.
• De B-vitamines komen in de natuur vaak samen voor en hebben een synergetische werking met elkaar. Daarom zijn bij een goed vitamine B-complex alle 8 B-vitamines aanwezig, liefst met aanvulling van B-achtige voedingsstoffen zoals choline, inositol en PABA.

De vijf belangrijkste voordelen van voedingssupplementen

Voedingssupplementen worden steeds populairder als een manier om de algehele gezondheid en het welzijn te verbeteren. Ze zijn een belangrijk onderdeel van een gezonde levensstijl en bieden essentiële vitamines en mineralen die mogelijk ontbreken in onze voeding. Hier zijn de vijf belangrijkste redenen waarom mensen voedingssupplementen nemen:

• verbeterde energieniveau
• verhoogde immuniteit
• betere spijsvertering
• verbeterde cognitieve functie
• verminderd risico op chronische ziekten

Het nemen van voedingssupplementen kan jou helpen gezonder te leven door jouw lichaam te voorzien van de voedingsstoffen die het nodig heeft om optimaal te functioneren.

Mineralen en vitamines die je lichaam elke dag nodig heeft

Vitamine D

De inname van voedingssupplementen met vitamine D wordt aanbevolen en geldt met name voor jonge kinderen, adolescenten, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en ouderen.

Het lichaam maakt vitamine D aan onder invloed van zonlicht. Mensen met een donkere huidskleur en mensen die onvoldoende zonlicht op hun huid krijgen (omdat ze te weinig buiten komen of een hoofddoek of sluier dragen), maken zelf minder vitamine D aan. Voor deze groepen bevat een gezonde voeding onvoldoende vitamine D om de lagere vitamine D voorziening uit zonlicht te compenseren.

Zorg ervoor dat je voldoende vitamine D inneemt, vooral tijdens de wintermaanden. Er moet bijzondere aandacht worden besteed aan mensen die in zorg- en rusthuizen verblijven of voornamelijk binnenshuis leven.

Voor ouderen vermindert suppletie tevens het risico op vallen en botbeuken.

Verder concludeert de Gezondheidsraad dat het aannemelijk is dat extra vitamine D kan helpen het botverlies tegen te gaan bij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar.

Vitamine B12

Vitamine B12 is nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen en voor een goede werking van het zenuwstelsel. Vitamine B12 is uitsluitend afkomstig van dierlijke bronnen. Een dieet dat geen producten van dierlijke oorsprong bevat, houdt dus een risico op een tekort in. Een voedingssupplement met vitamine B12 is van essentieel belang als je voor een veganistisch dieet hebt gekozen en geen met vitamine B12 verrijkte voedingsmiddelen consumeert. Ook bij vegetariërs zal suppletie nodig zijn in geval van een aangetoond tekort.

Bij ouderen kan de productie van maagzuur afnemen. Hierdoor kan vitamine B12 minder goed opgenomen worden.  Sommige ouderen kunnen daardoor een tekort krijgen. Ook langdurig gebruik van maagzuurremmers kan het risico op een vitamine B12 tekort verhogen. Als iemand een tekort heeft, kan dit tekort nauwelijks via voeding aangevuld worden.

Omega-3-vetzuren (EPA en DHA)

Wanneer geen vis, schaal- en schelpdieren en eieren worden geconsumeerd, is het gevolg een lagere inname van EPA en DHA. Ovo-vegetariërs kunnen dit gedeeltelijk verhelpen door met omega-3 verrijkte eieren te consumeren. Lactovegetariërs en veganisten moeten ervoor zorgen dat zij dagelijks oliën consumeren die rijk zijn aan LNA (bv. lijnzaadolie, raapzaadolie, walnootolie), een vetzuur waaruit het lichaam EPA kan synthetiseren. Aangezien de DHA-omzetting zeer laag is, is suppletie noodzakelijk.

Multivitamine

Vitaminen en mineralen zijn essentieel om het lichaam goed te laten functioneren.  Bij elke vorm van bariatrische chirurgie bestaat het risico op vitamine- en/of mineralentekorten.

Omdat je minder eet, krijg je minder vitaminen en mineralen binnen. En omdat een deel van de dunne darm omzeild wordt na de ingreep, worden de voedingsstoffen bovendien minder goed opgenomen door het lichaam. Tekorten ontwikkelen zich meestal geleidelijk en de symptomen van een tekort zijn in het begin eerder vaag. 

Om algemene tekorten door malabsorptie te vermijden, wordt de opstart van een algemeen multivitaminepreparaat aanbevolen na elk type van bariatrische heelkunde.