Co-enzyme Q10 of ubiquinone is een vitamine-achtige substantie die in alle dierlijke en plantaardige cellen terug te vinden is. Het is één van de belangrijkste enzymen die zorgt voor de energieproductie in onze cellen: dankzij co-enzyme Q10 wordt het voedsel omgezet in energie. Co-enzyme Q10 wordt voor een deel uit de voeding gehaald en bevindt zich in sojaolie, sardienen, makreel, volkoren producten en noten.
Co-enzyme Q10 wordt dus enerzijds uit bepaalde voedingsstoffen gehaald, maar anderzijds wordt het ook door het eigen organisme geproduceerd. De beschikbaarheid van co-enzyme Q10 hangt dus zowel af van onze voedingskeuze, maar vooral ook van de capaciteit van ons lichaam om die stof te produceren. Dit in functie van onze leeftijd, onze gezondheidstoestand en eventuele medicatie.
De lichaamseigen aanmaak van co-enzyme Q10 daalt naarmate we ouder worden. Ook de inname van bepaalde geneesmiddelen – zoals cholesterolremmers – doet de concentratie co-enzyme Q10 in ons lichaam dalen, waardoor er een tekort optreedt. Dat kan leiden tot kortstondige vermoeidheid en verminderde weerstand.
Essentieel voor de aanmaak van energie
Door zijn betrokkenheid bij de energieproductie van onze cellen is co-enzyme Q10 essentieel voor de gezondheid van alle menselijke weefsels en organen. In de eerste plaats heeft co-enzyme Q10 een invloed op de cellen die het meest actief zijn. Elke cel in het menselijk lichaam bevat kleine ‘energiefabriekjes’ of mitochondrieën die energie opwekken om de cel te voeden. Sommige cellen hebben meer energie nodig dan andere. Cellen in hartspierweefsel bijvoorbeeld hebben enorme hoeveelheden energie nodig om de hartspier ritmisch te laten samentrekken.
Rol als anti-oxidans
Co-enzyme Q10 is een gekend anti-oxidant, dat ons lichaam en de weefsels beschermt tegen de aanval van vrije radicalen. Vrije radicalen zijn agressieve, schadelijke stoffen die in verband worden gebracht met veroudering en verminderde immuniteit. Coenzyme Q10 heeft de unieke eigenschap, precies deze schadelijke bestanddelen te neutraliseren. Dit speelt onder meer een rol ter hoogte van het tandvlees waar co-enzyme Q10 een belangrijke beschermende werking heeft en het tandvlees versterkt. Tevens wordt oxidatieve stress als een belangrijke component gezien in het ontstaan van hart- en vaatziekten.
De impact van co-enzyme Q10 op migraine
In een dubbelblinde, gerandomiseerde en placebo-gecontroleerde klinische studie1, die werd uitgevoerd door onderzoekers van het Universitair Ziekenhuis van Zurich en van de Universiteit van Luik, werd aangetoond dat een opname van co-enzyme Q10 de frequentie van migraineaanvallen kan verminderen.
Een groep van 42 patiënten met migraine gebruikte 3×100 mg co-enzyme Q10 per dag of een placebo. Suppletie met co-enzyme Q10 leidde na drie maanden tot significante daling van het aantal en de ernst van migraine-aanvallen (optreden van maagdarmklachten, aantal dagen met hoofdpijn, hoofdpijn-intensiteit). 33% van de mensen die co-enzyme Q10 gebruikten had meer dan 50% daling van het aantal migraine-aanvallen tegenover 14% in de placebogroep. Bij de proefpersonen van de groep die Q10 kreeg toegediend, werd een verbetering vastgesteld vanaf de eerste maand, met aanzienlijke positieve effecten tot wel drie maanden na de inname.
Myopathie na statinegebruik
Veel patiënten met hoge cholesterolspiegels, gebruiken dagelijks statines ter preventie van hart- en vaatziekten. Statines blokkeren het enzym (hMG CoA-reductase) dat cholesterol produceert. Het is echter hetzelfde enzym dat is betrokken bij de aanmaak van co-enzyme Q10. Het gebruik van statines gaat daarom vaak gepaard met een verlaging van co-enzyme Q10. De verlaging van co-enzyme Q10 na statinegebruik kan myopathieën (spierziektes) bevorderen als gevolg van mitochondriale schade. Bijwerkingen van statines, zoals spierpijn, spierschade en spierzwakte, worden dan ook vaak veroorzaakt door de afname van co-enzyme Q10.
Tandvleesproblemen en Q10
Co-enzyme Q10 beschermt en versterkt alle weefsels, waaronder de slijmvliezen en het tandvlees. Co-enzyme Q10 helpt bij tandvleesproblemen zoals terugtrekkend tandvlees wanneer een tekort aan co-enzyme Q10 een rol speelt2.
Opneembaarheid van Q10
Co-enzyme Q10 in sojaolie lijkt een superieure biologische beschikbaarheid te hebben in vergelijking met andere formuleringen3. Een supplement waarin een olie samen met fosfolipiden (lecithine) als dragerstof wordt gebruikt, bevordert de opname en biologische beschikbaarheid van co-enzyme Q10, ongeacht de vorm. Lecithine is een fosfolipide dat samen met bijenwas de stabiliteit van een supplement waarborgt. Het proces van micellarisatie zorgt ervoor dat vetten beter oplosbaar worden in water, hetgeen de opneembaarheid in de darm bevordert.
Referenties:
- Sandor PS – Efficacy of CoQ10 in migraine prophylaxis – a randomized controlled trial (2005) – Headache and Pain Unit, Neurology Department, University Hospital Zurich.
- Nakamura R, Littarru GP, Folkers K et al. Study of CoQ10-enzymes in gingiva from patients with periodontal disease and evidence for a deficiency of coenzyme Q10. Proc Natl Acad Sci 1974;71:1456-1460.
- Weis M, Mortensen SA, Rassing MR, et al. Bioavailability of four oral coenzyme Q10 formulations in healthy volunteers. Mol Aspects Med 1994;15:s273-80.
