Verkoudheid, een kwaal die ieder jaar weer opduikt en ons flink kan belemmeren. Met een verstopte neus, keelpijn en hoofdpijn veroorzaakt het talloze ongemakken. Het is geen pretje om te lopen hoesten en te snotteren. Gelukkig heeft Moeder Natuur een schat aan geneeskrachtige planten die ons kunnen helpen bij het verlichten en behandelen van een verkoudheid. Met de winter in volle gang is het belangrijk om ons immuunsysteem te versterken en ons te beschermen tegen een verkoudheid.
In dit artikel gaan we de top 10 van de meest gebruikte planten ontdekken die ons kunnen bijstaan in het verlichten van verkoudheidsklachten.
Echinacea
Echinacea purpurea speelt een zeer belangrijke rol in het regelen van de immuniteit. Echinacea heeft een immunostimulerende werking omdat de plant de niet-specifieke aangeboren immuniteit stimuleert en de specifieke verworven immuniteit moduleert. Echinacea werkt antibacterieel, antiviraal en schimmelwerend.
De talrijke bestanddelen van de wortel werken samen om ongewenste indringers met een sterk doeltreffend immuunsysteem te bestrijden. We onderscheiden de polysacchariden die de cellen tegen virale agressies beschermen, alkamiden met antibacteriële en schimmeldodende eigenschappen en andere elementen met ontstekingsremmende werkingen. Deze werkzame bestanddelen werken ondermeer door de hoeveelheid witte bloedcellen te verhogen en door de aanmaak te bevorderen van een molecule die noodzakelijk is voor de immuniteit, het interferon. Het bewijs van de immunostimulerende activiteit van Echinacea bij verschillende aandoeningen die te wijten zijn aan verzwakt of een gebrekkig immuunsysteem werd door talrijke klinische studies geleverd. De onderzoeken hebben vooral betrekking gehad op de effecten van Echinacea bij de behandeling van een gewone verkoudheid en van chronische luchtwegaandoeningen.
Volgens de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) wordt Echinacea vanwege zijn immunostimulerende werking traditioneel gebruikt bij de behandeling van verkoudheden en infecties van de bovenste luchtwegen. Deze plant kan helpen de duur en ernst van verkoudheidssymptomen te verminderen.
Eucalyptus
Eucalyptus globulus heeft een gunstig effect op de luchtwegen. Het maakt de longen vrij en kalmeert de hoest.
Zijn sterk geurende bladeren zijn rijk aan essentiële oliën waaronder de belangrijkste eucalyptol of 1,8 cineol is, dat verantwoordelijk is voor de ontsmettende werking. De essentiële olie is mucolytisch, dat wil zeggen dat ze de secreties van de luchtwegen vloeibaar maakt en zo de evacuatie ervan bevordert.
Het blad van Eucalyptus is dus aanbevolen om luchtweginfecties te verzorgen, des te meer omdat de essentiële olie grotendeels via de luchtwegen wordt verwijderd en bijgevolg rechtstreeks werkt op de keel en de bronchiën.
Grove den
De Grove den wordt overal ter wereld al eeuwenlang gebruikt voor zijn therapeutische eigenschappen: zo gebruikte Hippocrates het harsaroma ervan tegen longontstekingen en besmettelijke aandoeningen van de luchtwegen. Dankzij zijn vochtafdrijvende, slijmoplossende en antiseptische werking werden de essentiële olie en terpentijn van de Pinus sylvestris gebruikt als middel tegen longaandoeningen. Het is duidelijk al langer bekend dat de Grove den wonderen doet.
Pelargonium
Pelargonium sidoides is een plant die zeer vaak wordt voorgeschreven in Duitsland voor zijn antibacteriële en antivirale werking, zowel preventief als behandelend.
Tuingeranium heeft een kalmerende werking en remt het ophoesten van slijmen af. Het verhindert de vasthechting van bacteriën en virussen op de cellen van het longslijmvlies. Daardoor kunnen ze zich niet ontwikkelen. Bovendien stimuleert deze plant het immuunsysteem en vergemakkelijkt ze de mobilisatie van het lichaam tegen ziekteverwekkende kiemen. Talrijke klinische studies hebben deze antimicrobiële, expectorerende en immunostimulerende eigenschappen aangetoond.
Om te beantwoorden aan de veel voorkomende luchtwegaandoeningen die elke winter vele mensen treffen, is Pelargonium een plant die zijn doeltreffendheid heeft bewezen en die zeer goed wordt verdragen.
.
Salie
Deze plant heeft antimicrobiële en slijmoplossende eigenschappen, waardoor het een effectieve remedie is bij hoest en keelpijn. Salvia officinalis heeft ook ontstekingsremmende eigenschappen die kunnen bijdragen aan het verminderen van verkoudheidsklachten.
Siberische ginseng
De wortel van Siberische ginseng (Eleutherococcus senticosus) wordt in China en Rusland klassiek gebruikt om de levensenergie te verhogen. De belangrijkste bestanddelen zijn de eleutherosiden B en D. Ook polysachariden blijken bij te dragen tot de immunomodulerende activiteit. Een placebogecontroleerde studie heeft het immunomodulerende effect van een gestandaardiseerd alcoholisch extract bewezen: een sterke stijging van de helpercellen en ook stimulering van de suppressorlymfocyten. Preparaten van Eleutherococcus mogen niet worden toegediend aan patiënten met hypertensie.
Tijm
Tijm staat bekend om zijn antivirale eigenschappen en kan helpen bij het verminderen van hoest en het verlichten van ademhalingsproblemen. Deze aromatische plant wordt vaak gebruikt in hoestsiropen vanwege zijn antimicrobiële en slijmoplossende eigenschappen.
Thymus vulgaris bevat een essentiële olie rijk aan fenolen (vooral thymol en carvacrol) die uitstekende ontsmettende bestanddelen zijn tegen bacteriën, schimmels en virussen. Deze aromatische plant heeft een breedspectrum anti-infectieuze werking. Thymol en carvacrol hebben ook slijmoplossende eigenschappen. Tijm wordt traditioneel gebruikt om de luchtwegen vrij te maken en een slijmhoest te verzachten in geval van een verkoudheid of bronchitis.
Tijm heeft een bewezen ontsmettende werking. Het vermindert de hoeveelheid neusafscheiding en zorgt ervoor dat de patiënt weer comfortabel kan ademhalen.
Het Europees geneesmiddelenbureau raadt het gebruik van Tijm aan tegen een slijmhoest en de WHO bevestigt het nut ervan bij bijvoorbeeld een bronchitis.
Weegbree
Weegbree heeft geweldige allergie-werende en ontstekingsremmende eigenschappen. Plantago lanceolata verzacht de luchtwegen, meer bepaald de luchtpijp en de bronchiën en bevordert het ophoesten van slijmen.
De bladeren van deze plant bevatten irridoïden, flavonoïden, fenolzuren en plantsenslijm. Dankzij deze rijkdom aan actieve bestanddelen heeft Weegbree een aantal duidelijk bewezen eigenschappen: ontstekingsremmend, antiviraal, antibacterieel en bacteriedodend, bronchospasmolytisch, immunostimulerend en verzachtend. Weegbree werkt in op de bovenste luchtwegen. De gedroogde bladeren verminderen de pijn ten gevolge van de keelontsteking dankzij de aanwezigheid van slijm en tannines, die ook nuttig zijn voor hun verzachtende werking en het gemakkelijker ophoesten van slijm. Vooral Smalle weegbree wordt aanbevolen voor deze indicatie.
De EMA beveelt Weegbree aan voor de symptomatische behandeling van irritaties van het slijmvlies van de mond en keelholte in combinatie met droge hoest.
Zoethout
Zoethout wordt traditioneel gebruikt als secrolyticum en expectorans bij hoest en ontsteking van de bovenste luchtwegen, dit wil zeggen dat het kan ingezet worden om slijmen te verdunnen en op te hoesten. Deze werking wordt toegeschreven aan de saponines, die eveneens een antivirale en antibacteriële werking hebben. Het heeft ook een ‘corticosteroïdeachtige’ werking, waardoor het anti-inflammatoire en anti-allergische eigenschappen heeft. Zoethout mag niet gecombineerd worden met een corticoïdebehandeling. Bij hypertensiepatiënten of patiënten met een verminderde nier-of hartfunctie mag deze behandeling echter pas worden opgestart na raadpleging van een arts.
Glycyrrhiza glabra wordt erkend door de ‘commission E’, de Duitse referentie op het vlak van fytotherapie, om hoest te verzachten.
De ‘Fédération européene d’herboristerie’ schrijft zoethout een verzachtende werking toe. Ze verzacht de irritatie ten gevolge van ontsteking van de slijmvliezen. Ze heeft eveneens immunostimulerende eigenschappen die bijdragen tot het bestrijden van de infecties die verantwoordelijk zijn voor ontsteking van de luchtwegen, zoals een verkoudheid.
Zwarte bes
De Zwarte vlier wordt ook wel onze ‘thuisapotheker’ genoemd vanwege zijn vele geneeskrachtige eigenschappen en wordt al eeuwenlang gebruikt voor zijn infectiewerende en ontstekingsremmende eigenschappen bij neus-keel-oor kwalen.
Zwarte vlierbes (Sambucus nigra) heeft antivirale effecten en stimuleert de fagocytose. Ze bevat flavonoïden en anthocyanosiden, die een antigrippaal effect hebben. Naast zijn uitstekende antivirale werking is de veelzijdigheid van de boom interessant: de Vlier remt de ontsteking van de slijmvliezen en heeft een zweetdrijvende en bloedzuiverende werking.
Zwarte bessen zijn tevens rijk aan vitamine C en kunnen helpen bij het versterken van het immuunsysteem.
Enkele hygiënetips:
Virale luchtwegaandoeningen kunnen worden overgedragen via de lucht of door fysiek contact met een besmette persoon of een besmet oppervlak. Men doet er dus goed aan om enkele basishygiëneregels in acht te nemen:
- Veelvuldig de handen wassen met water en zeep indien mogelijk, of met een hydro-alcoholische oplossing.
- De neus snuiten in papieren wegwerpzakdoekjes.
- Regelmatig de neusholten reinigen bevordert de afvoer van slijmen.
- Het is belangrijk om de leefruimtes niet te warm te stoken en eventueel de lucht te bevochtigen wanneer ze erg droog is.
- Roken moet uiteraard vermeden worden.
Terwijl een verkoudheid ons kan vertragen en ongemak veroorzaakt, kunnen deze 10 planten een natuurlijke verlichting bieden voor onze ongemakken. Van het stimuleren van het immuunsysteem tot het verzachten van keelpijn en het verlichten van verstopte neuzen, elke plant heeft zijn eigen unieke eigenschappen om ons te helpen bij het bestrijden van verkoudheidssymptomen. Dus de volgende keer dat een verkoudheid je te pakken krijgt, overweeg dan eens de natuurlijke kracht van deze planten.
