Een pijnlijke keel, een verstopte neus, hoesten … Onze weerstand wordt, nu de herfst begonnen is, flink op de proef gesteld. Maar hoe zorg je nu voor een goede weerstand?
Het belang van een goede weerstand.
Je weerstand is een functie van je immuunsysteem, waarmee het je lichaam beschermt tegen invloeden van buitenaf, zoals virussen en bacteriën. Je immuunsysteem herkent deze lichaamsvreemde micro-organismen en zorgt ervoor dat deze uit je lichaam worden verwijderd. Hoe beter je weerstand is, hoe makkelijker je immuunsysteem ziekteverwekkers te lijf kan gaan. Als je immuunsysteem verzwakt is, ben je gevoeliger voor invloeden van buitenaf. Micro-organismen krijgen dan de kans zich te vermenigvuldigen en te verspreiden, waardoor de kans op een infectie, zoals een griep of verkoudheid, groter wordt.
Wat te doen bij een verminderde weerstand?
Een goede weerstand is belangrijk voor je gezondheid. Het staat bekend dat slechte voedingsgewoontes, vermoeidheid, koude en chronische stress de immuniteit aantasten. Om een efficiënte immuniteit te behouden, is een aangepaste gezonde levensstijl noodzakelijk. Dit geldt zeker in de winterperiode, wanneer de kans op een virusinfectie groter is. Het liefst wil je je weerstand dus op peil houden of indien nodig verhogen. Een aantal dingen kunnen hierbij helpen:
- Beweeg elke dag. Denk bijvoorbeeld aan fietsen, wandelen of tuinieren.
- Drink voldoende, zo’n 1,5 liter vocht per dag. Kies zoveel mogelijk voor water. Zo blijven de slijmvliezen gehydrateerd.
- Eet gezond en gevarieerd (vooral veel fruit en groenten, vette vis, eieren …)
- Stress vermijden. Neem voldoende rust en plan tijd voor jezelf in.
- Slaap voldoende.
- Niet roken.
Verhoog je weerstand dankzij …
Wanneer koude en vocht het ademhalingssysteem kwetsbaar maken, moet ons lichaam zijn weerstand tegen aanvallen van bacteriën en virussen opvoeren. Bepaalde planten, vitaminen en mineralen hebben het voordeel dat ze het immuunsysteem doeltreffend stimuleren, zodat het goed strijd kan leveren tegen de winterse ongemakken.
Vitamine C
Vitamine C is een onmisbaar nutriënt in de werking van het immuunsysteem. Deze vitamine zit geconcentreerd in onze afweercellen en vergroot de mobiliteit ervan. Het ondersteunt de werking van witte bloedcellen en verhoogt hun activiteit. Onvoldoende vitamine C zorgt voor een verzwakt immuunsysteem en een verhoogde gevoeligheid voor infecties.
Vitamine D
Vitamine D is een immuunmodulator: het ondersteunt de normale werking van het immuunsysteem. Onderzoek wijst uit dat vitamine D namelijk verschillende effecten heeft op de functie van het immuunsysteem. Het kan enerzijds de aangeboren immuniteit verbeteren door de productie van eiwitten, die infecties kunnen bestrijden, te stimuleren (= pro-inflammatoire cytokinen). Anderzijds kan het de ontwikkeling van auto-immuunziektes remmen door het aantal regulatoire T-cellen te verhogen om zo overdreven reacties van het immuunsysteem te voorkomen.
Ijzer
Voor het goed functioneren van de immuunfunctie is ijzer nodig. Een tekort aan ijzer zorgt dat er minder witte bloedcellen worden aangemaakt. Deze cellen vormen een belangrijk deel van ons afweersysteem. Zo zorgt een tekort aan ijzer voor een verminderde weerstand tegen infecties.
Zink
Een zinktekort heeft effect op veel onderdelen van het immuunsysteem. Zink is namelijk betrokken in talrijke processen en reacties van het immuunsysteem zoals het ontstaan, de groei en de activiteit van witte bloedcellen en de productie van ontstekingsremmende stoffen. Een tekort aan zink vermindert de productie van witte bloedcellen in het beenmerg en de werking van het immuunsysteem in de slijmvliezen. Hierdoor verhoogt de gevoeligheid voor infecties van de luchtwegen en het spijsverteringsstelsel.
Zink stimuleert de vermenigvuldiging van T-lymfocyten. Deze rijping wordt deels geregeld door het schildklierhormoon thymuline, een hormoon dat zink als essentiële cofactor heeft. Tevens vermindert zink de reproductiecapaciteit van virussen. Een van de interessantste eigenschappen van dit mineraal is dat het de duur van griep, verkoudheden en keelpijn kan verkorten.
Bèta-glucaan
Bèta-glucanen zijn natuurlijke voedingsvezels die voorkomen in de celwand van goedaardige bacteriën, gisten, algen, planten, paddenstoelen en granen. Bèta-glucanen versterken het immuunsysteem doordat ze bepaalde witte bloedcellen, met name de macrofagen en neutrofielen activeren en voorbereiden op actie. Deze cellen behoren tot de eerstelijns verdediging van het immuunsysteem. Zij kunnen bacteriën, virussen en andere pathogenen via fagocytose onschadelijk maken.
Neutrofielen worden naar de plaats van de infectie geleid door speciale eiwitten in het bloed (chemokines) en zijn één van de eerste immuuncellen die reageren op een infectie of verwonding. Het voorbehandelen van de neutrofielen met bètaglucanen verbetert hun vermogen om zich met behulp van deze chemokines snel naar de plaats te begeven waar de bedreiging zich voordoet. Bèta-glucanen trainen als het ware het immuunsysteem waardoor het sneller reageert op een bedreiging door lichaamsvreemde stoffen en ziektekiemen, zonder dat het immuunsysteem overactief wordt.
Probiotica
80% van het immuunsysteem bevindt zich in het darmstelsel. De darmen bevatten een enorm aantal bacteriën en andere micro-organismen die samen de darmflora genoemd worden. De darmflora is mede verantwoordelijk voor de vertering van ons voedsel en zet het om in specifieke voedingsstoffen die de gezondheid van het darmslijmvlies en het immuunsysteem in stand houden. Een evenwichtige darmflora is van groot belang voor de goede werking van het immuunsysteem: het stimuleert de witte bloedcellen om te groeien, zich te vermenigvuldigen en zich evenwichtig verder te ontwikkelen.
Een verstoring van de darmflora, hetgeen dysbiose genoemd wordt, kan ontsteking van het darmslijmvlies veroorzaken, de darmbarrière beschadigen, lekkende darm veroorzaken en zo het immuunsysteem verstoren. Een goede intestinale flora en intacte slijmvliezen zijn essentiële factoren van een goede immuniteit.
Echinacea Purpurea
Echinacea Purpurea (Rode Zonnehoed) is de meest bekende en best onderzochte plant die ons immuunsysteem stimuleert. Ze verhoogt de niet-specifieke activiteit van het immuunsysteem.
Het extract van de wortel wordt traditioneel gebruikt om de natuurlijke verdedigingsmechanismen van het lichaam te versterken in geval van winterkwalen. De talrijke bestanddelen van de wortel werken samen om ongewenste indringers met een sterk doeltreffend immuunsysteem te bestrijden. We onderscheiden:
- de polysachariden die de cellen tegen virale agressies beschermen door de toename van het aantal lymfocyten
- de alkylamiden met antibacteriële en schimmeldodende eigenschappen door de stimulatie van macrofagen.
Deze werkzame bestanddelen werken ondermeer door de hoeveelheid witte bloedcellen te verhogen en door de synthese te bevorderen van een molecule die noodzakelijk is voor de immuniteit, het interferon. Echinacea bezit dankzij de echinacoside in vitro antibacteriële en antivirale eigenschappen.
Bij inname vanaf de eerste tekenen draagt Echinacea bij tot een sneller herstel.
Echinacea mag niet gebruikt worden bij auto-immuunziektes als gevolg van de inductie van cytokines (TNF-alfa, interleukine 1 en 6) en bij mensen die allergisch zijn voor Asteraceae.
Katsklauw
De schors van de plant Uncaria Tomentosa is rijk aan alkaloïden die de weerstand van het organisme verhogen tegen de agressies van de winter. Het verhoogt de niet-specifieke afweer door de toename van het fagocyterend vermogen d.i. het vermogen van bepaalde witte bloedcellen (macrofagen) om vreemde indringers op te ruimen. Door de toename in productie van de ‘natural killer’ lymfocyten en de antilichaamproducerende cellen wordt de specifieke immuniteit verhoogd.
Pelargonium
Pelargonium sidoïdes is een plant die zeer vaak wordt voorgeschreven in Duitsland voor zijn antibacteriële en antivirale werking, zowel preventief als curatief. Zijn wortels bevatten cumarines, galnotenzuren en tannines. Cumarines zouden een remmende werking hebben tegen vaak voorkomende bacteriën bij luchtweginfecties, door te verhinderen dat ze zich vasthechten op het slijmvlies van de bronchiën. Daardoor kunnen ze zich niet ontwikkelen. Galnotenzuren zouden instaan voor de vorming van transmitters die de immuniteit en de macrofage witte bloedcellen stimuleren.
Om te beantwoorden aan de veel voorkomende luchtwegaandoeningen die elke winter vele mensen treffen, is Pelargonium een plant die zijn doeltreffendheid heeft bewezen. Pelargonium verzacht de luchtwegen en vergemakkelijkt de ademhaling.
Propolis
Propolis is een harsachtige substantie die door de bijen wordt verzameld op de knoppen en de schors van bomen om de barsten in de bijenkorf dicht te stoppen en om de bijenkorf te verdedigen tegen bacteriën, schimmels en andere indringers. Het gaat om een mengeling van was, balsemachtige oliën en pollen. Daarnaast bevat Propolis nog talrijke vitaminen (A, B, C, E) en oligo-elementen.
Zijn eigenschappen zijn hoofdzakelijk gebaseerd op de aanwezigheid van flavonoïden. Deze bestanddelen bevorderen de verdediging van het lichaam tegen verschillende agressies (bacteriën, schimmels, virussen). Al deze antiseptische eigenschappen worden uitgebreid gebruikt om luchtweginfecties (bronchitis, faryngitis, angina, rhinitis, …) te bestrijden en het risico op verkoudheden te verminderen.
Propolis stimuleert zo het eigen afweersysteem en verhoogt de natuurlijke weerstand van het organisme.
